تاریخ اجتماعی و سیاسی ارسباران (قرهداغ) در دوره معاصر
ارسباران - تاریخ / ارسباران
اسم منطقة قرهداغ در آثار جغرافیایی، تاریخی و مکاتبات رسمی اداری به صورتهای مختلف قرهداغ، قراجه داغ، قرجه داغ و قرچه داغ آمده است. اما از سال 1315 ش با سفر دوم رضاشاه به منطقه، با هدف نظارت در چگونگی اسکان ایلات، اسم تاریخی و مرسوم قرهداغ به واسطة سیاستهای دولت پهلوی در زدودن اسامی ترکی مکانهای جغرافیایی در آذربایجان، به ارسباران تغییر نام داده شد. موقعیت مرزی و کوهستانی بودن منطقة قرهداغ و نیاز فزایندة دولتها به قدرت نظامی، منجر به حضور گسترده و تاثیرگذار ایلات منطقه در ساختار نظامی و اداری حکومتها شده بود. در دورة ناصرالدین شاه قاجار، قراچورلوها، در دورة مظفرالدین شاه، چلبیانلوها و در عصر مشروطه،حاجعلیلوها از قدرتمندترین ایلات منطقة قرهداغ بودند که به ترتیب در دوران مذکور قدرت نظامی منطقه را در دست داشتند. وقوع عصر مشروطه را میتوان سرآغاز ایجاد و تغییرات نسبی و مداوم در ساختارهای جامعة سنتی ایران دانست که در منطقة قرهداغ آثار این جنبش اجتماعی و انقلاب سیاسی در شکلی محدود بروز کرد. در کتاب حاضر با تکیه بر مستندات تاریخی، سیاسی از حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مردمی که در طول یک قرن اخیر در منطقة ارسباران زندگی کردهاند، ترسیم شده است.