کلئوپاترا، پاپ گریگوری و سال خورشیدی
در کتاب حاضر شکلگیری تقویم در نخستین تمدنهای بشری و روند تکامل آن در دورههای بعد بررسی میشود. نویسنده میکوشد تا به شیوهی حکایات تاریخی پیدایش آنچه را که میتوان "گاهشماری" بیان کرد و روشهای اندازهگیری وقت و زمان در دورههای مختلف را شرح دهد. در کتاب تحول گاهشماری در سرزمینهای باستانی هند، ایران، مصر، یونان و رسیدن این میراث از طریق اسکندریه به روم و اروپا دنبال شده است. شکلگیری مسیحیت در روم و تاثیر آن در تقویم و همچنین تمدن اسلامی در ایران و پیشرفت دین و دانش از دیگر مباحث کتاب به شمار میرود. نویسنده همچنین نقش اقوام و تمدنهای مختلف در دانش عصر اسلامی را ارزیابی و در این زمینه به پیشرفت نبوغ هندیها در نجوم و ریاضیات اشاره میکند. اسامی ماهها (و یا روزها) نزد ملتهای مختلف و در تقویمهایی چون تقویم زرتشتی، اسلامی، رومی و مسیحی از دیگر مطالب کتاب به شمار میرود. بخشی از کتاب نیز به تکامل گاهشماری در اروپا پس از رسمی شدن مسیحیت در آن قاره اختصاص دارد. نویسنده این روند تکاملی را در قرون وسطی و عصر جدید دنبال میکند و به پیشرفت شهرنشینی و پیدایش مراکز علمی و فرهنگی همچون دانشگاهها و همچنین نقش مردان دینی در این مساله میپردازد.