آئینه حقنما
کتاب حاضر بر پایهی روایتی از "معلی بن خنیس" استوار است. معلی میگوید: به امام صادق (ع) عرض میکردم. حق مسلمان بر مسلمان چیست؟ فرمود: برای او هفت حق واجب است که همهی آنها بر عهدهی برادرش است و اگر برخی از آنها را تباه کند، از ولایت و اطاعت خدا بیرون رود. عرض کردم: قربانت آنها چیست؟ فرمود: ای معلی! من بر تو نگرانم و میترسم مراعات نکنی و بدانی و عمل ننمایی. عرض کردم: لاقوه الا بالله. فرمود آسانترین آن حقوق این است که: آنچه را که برای خود دوست داری، برای او هم دوست داشته باش و آنچه را برای خود نپسندی، بر او نیز نپسندی. حق دوم آن که از آنچه ناخرسند دارد، دوری کنی و خوشنودی او را پیروی نموده و فرمانش بری. حق سوم آن که با جان و مال و دست و پای خویش او را یاری کنی و حق چهارم آن که چشم و راهنما و آینهی او باشی. کتاب حاضر با توجه به مفاد این حدیث در پنج فصل تنظیم شده است. در فصل اول تحت عنوان "نشان دادن عیوب" تصریح میگردد. مومن در نشان دادن عیبهای مومن دارای خصوصیاتی چون آینه باشد و عیبها را پنهان کند، آنها را بزرگنمایی نکند، تبعیض قائل نشود، بدون نیرنگ و دروغ باشد، و خالی از کینه و حسد باشد. در فصل دوم، "تجسس نکردن در عیوب"، ابتدا عوامل تجسس بدینترتیب ذکر شده است: حس عوامگرایی، انگیزههای نفسانی، و حفظ امنیت اجتماعی. سپس آثار تجسس برشمرده شده است که عبارتاند از: رسوایی، آشکار شدن اسرار، گرفتار شدن به مکر الهی و محروم شدن از دوستیها. فصل سوم به "انتشار ندادن عیوب" اختصاص یافته است. در این فصل به انگیزههای عیوب خویش، تخریب اعتماد عمومی و منافع دنیوی. در فصل چهارم، "پنهان کردن عیوب"، احادیثی در باب "حفظ آبروی مومنین" و "ارزش و حرمت آبروی مومن" نقل شده است. فصل پنجم نیز به "نشان دادن زیباییها" اختصاص یافته و احادیثی از پیامبر اکرم (ص)، علی (ع) و حضرت عیسی (ع) متناسب با موضوع نقل شده است.