محاکمه تاریخ
نگارنده در این کتاب، ابتدا تعریفی از تاریخ به دست میدهد. به تصریح وی: "مراد از تاریخ، زمان است و زمان در بر گیرندهی همهی حوادث و رویدادهایی است که یکی پس از دیگری و کم و بیش، مشابه به وجود آمدهاند و هر کدام در قسمتی از طرف زمان به وقوع پیوستهاند. رویدادهایی که به غلط به آنها تاربخ میگوییم، اموری هستند که در ظرف زمان انجام گرفتهاند. پس زمان به معنای حقیقی، تاریخ نام دارد. زمان تکرار نمیشود آن چه تکرار میشود رویدادهای تاریخی است و ..." وی سپس درباره "انتظار از تاریخ" سخن میراند. در این مبحث، بر رفتار فردی و اجتماعی حاکمان، انتظاری است که جوامع بشری از تاریخ دارند. در بخش "فایدهی تاریخ" به تاریخ به منزله وسیلهای برای گفتوگو میان گذشته و حال، نگریسته شده است. "ساختمان تاریخ" مبحث دیگر کتاب است که در این بخش، مصالح تاریخی معرفی شدهاند که از آن جمله است: کتب و نشریات سیاسی و مذهبی و اقتصادی، نظامی، اداری و هنری به صورت نظم و نثر. دیگر مباحث کتاب عبارت است از: قدرت اجرائی تاریخ، مسئولیت تاریخ، تاریخ متهم، کیفرخواست علیه تاریخ، دفاعیهی تاریخ، بتسازی و بتشکنی، سنت تاریخی، تجدید نظر تاریخی، خطابه و دادنامه که دو بخش اخیر شامل دادرسی نکیر و منکر و ایراد خطابهای از جانب خداوند به محرومین و مستضعفین دنیا است.