عقل سرخ: شرح و تاویل داستانهای رمزی سهروردی
ابنسینا، حسینبنعبدالله، 370 - 428 ق. - سمبولیسم / سهروردی، یحییبنحبش، 549؟ - 587ق. عقل سرخ - نقد و تفسیر / ابنسینا، حسینبنعبدالله، 370 - 428 ق. - نقد و تفسیر / سمبولیسم (ادبیات) / ابنسینا، یحییبن حبش، 549؟ - 587 ق. - نقد و تفسیر / داستانهای عرفانی - تاریخ و نقد / ابنسینا، یحییبن حبش، 549؟ - 587 ق. - سمبولیسم / اشراق (فلسفه)
کتاب حاضر در بخش نخست شامل شرح احوال و آثار و اندیشههای شیخ شهابالدّین سهروردی و شیوه تصحیح و تدوین کتاب حاضر است. در بخش دوّم متن تصحیح شدة هفت داستان و در بخش سوّم، گزیدههایی از سه رساله آمده است. در بیشتر این داستانها، مطالب فلسفی و عرفانی در ضمن حکایاتی گنجانده شده است که میبایست حوادث آن در عالم مثال رخ داده و به زبان رمز به بیان در آمده باشد. در رسالههای آواز پر جبرئیل؛ عقل سرخ؛ فی حالة الطفولیة؛ روزی با جماعت صوفیان و قصّة غربت غربی، قهرمان داستان، خود نویسنده است و حکایت از زبان اوّل شخص بیان میشود. حادثة مرکزی هر دو حکایت نخست، دیدار با فرشته و گفتوگوی قهرمان حکایت با اوست که به زبانی رمزی بیان میشود. امّا در رسالة «قونس العشّاق» قهرمانان حکایت حسن، عشق و حزن هستند که در آغاز هستی و در ماورای تاریخ، پا به عرصة وجود میگذارند و بعدها در وجود یوسف، زلیخا و یعقوب مثل میشوند. بدین ترتیب واقعهای که در آسمان و در ماورای تاریخ رخ داده است، در عالم ما حضور پیدا میکند و سرگذشتی زمینی میشود. در پایان این رساله، راز عشق الهی از نظرگاهی بدیع، شرح و تفسیر میشود. بعد از متن داستانها در بخش سوّم کتاب حاضر، گزیدههایی از رسالة «صفیر سیمرغ»، «پرتونامه» و «الواح عمادی» آمده است که در شمار آثار مسلّم فارسی سهروردی محسوب میشوند.