نوبختیان
نوبختی، حسنبنموسی، 310؟ ق / متکلمان - سرگذشتنامه - اعتقادات / نوبختی، ابوسهل، 237 - 311 ق
معرفی ابوسهل و ابومحمد نوبختی به عنوان برجستهترین متکلمان امامیه در عصر غیبت صغرا است. در این پژوهش با رویکردی تاریخی به معرفی این دو شخصیت علمی شیعه و آثار آنان و نیز نقش آنها در پایهگزاری کلام امامیه در مقابل کلام معتزله و اشاعره پرداخته شده و ابعاد مختلف حیات سیاسی و علمی آنان در مواجهه با اندیشههای متکلمان معتزلی، توصیف شده است. نویسنده در ابتدا به معرفی خاندان نوبختی به ویژه ابوسهل و ابومحمد نوبختی و فرزندان آنان و نیز مذهب و آیین این خاندان پرداخته و گزارشی از زندگانی آنان، معرفی اساتید و شاگردان ایشان، مواضع سیاسی آنان در قبال حکومت عباسی، مبارزه آنان با مدعیان مهدویت و نیابت آن امام، دفاع آنان از مبانی فکری عقاید شیعه، تألیفات آنان در فقه و کلام اسلامی به ویژه مبحث امامت و نیز ردّیههای نگاشته شده توسط آنان علیه یهودیان و مخالفان فکری شیعه به ویژه معتزلیان، ارایه نموده است. آنگاه به تبیین آراء و اندیشههای ابوسهل و ابومحمد نوبختی در زمینه مسایلی مانند: شناخت، عقل، خداشناسی، توحید، جهانشناسی، انسانشناسی، پیامبرشناسی، امامشناسی، معادشناسی و برخی دیگر از آرای کلامی آنان پرداخته و رویکرد آنان در مواجهه با آرای معتزلیان در موضوعات نام برده شده را توصیف نموده است.