سپهر عمومی روایتی دیگر از سیاست: نظریات آرنت و هابرماس
آرنت، هانا، 1906 - 1975 م. - نقد و تفسیر / هابرماس، یورگن، 1929 / علوم سیاسی / دموکراسی / جامعه مدنی
«سپهر عمومی» مفهومی است که در دو دهة اخیر مباحث زیادی را در پیوند با دموکراسی و جامعة مدنی برانگیخته است. این مفهوم در جامعة فکری و سیاسی ایران در یک دهة اخیر به طور روزافزونی به کار گرفته شد، اما به نظر میآید که همچنان غیرواضح و در همان حال ساده مینماید و اغلب به نحوی نه چندان اندیشیده و ژرف مورد توجه و استفاده قرار میگیرد. نگارنده در نوشتار حاضر، روش ساختن این مفهوم را با رجوع به دو متن برجسته یعنی «وضعیت انسانی» اثر آرنت و «دگرگونی ساختاری سپهر عمومی» اثر هابرماس هدف قرار داده است. در سخن پایانی کتاب میخوانید: «آرنت قلمرو عمومی را در متن فلسفة سیاسی مطرح میکند و هابرماس، سپهر عمومی را به عنوان یک نظریة اجتماعی، پیششرط یک نظام دموکراتیک میداند. هم آرنت و هم هابرماس قلمرو عمومی و سپهر عمومی را در نسبتی با ویژگیهای درآمیخته با کرامت و ارزش انسان تعریف میکنند، به نحوی که در مباحث آنان ـ در آرنت بیشتر و در هابرماس کمتر ـ انسانیت (اخلاق و فضیلت) و سپهر عمومی با یکدیگر پیوند مییابند. در نگاه هر دو، وجه متعالی و اخلاقی و انسانی در سپهر عمومی یا قلمرو عمومی امکان بروز مییابد و انسان خود میتواند سازندة سپهر و قلمرو عمومی باشد».