اصفهان: قلب سیاسی ایران معاصر
اصفهان به دلایل گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، یکی از شهرهای مهم ایران به شمار میرود که تاریخش در مقاطع مختلف با تاریخ ایران پیوند خورده است. از نظر جغرافیای طبیعی و سیاسی، قرار گرفتن آن در مرکز کشور، باعث امنیت و ثبات آن شده است. همچنین به دلیل برخورداری از موقعیت راهبردی در کنترل امنیت چهارگوشهی ایران، در دورههای آل بویه، سلجوقیان و صفویان به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد. بعد از آن در دورهی قاجار به علت استقرار ایلات و عشایر نقشساز ـ بختیاریها و قشقاییها ـ در مجاورت آن و فعال بودن نیروهای سیاسی خارج از ساختار سیاسی رسمی ـ همچون روحانیون اصولگرا و تجار ـ یکی از کانونهای بحران به حساب میآمده است. در فاصلهی بین نهضت مشروطهخواهی و انقلاب اسلامی نیز علاوه بر استمرار نقشآفرینی سنتی، موضوعات جدیدی وارد تاریخ سیاسی و چالشهای موجود در اصفهان شد. عمدهترین این موضوعها، پیدایش جنبش کارگری و تبدیل آن به جریان قدرتمند در تاریخ معاصر ایران و اصفهان است که نقطهی اوج آن در فاصلهی سالهای 1320 تا 1332 بوده است. جریان دیگر، فعالیتهای شعبهی حزب تودهی ایران و سایر جریانات چپگرا است. فعالیتهای نیروهای ملیگرا نیز در جریان تفوق نهضت ملی ایران در اینمیان چشمگیر بوده است. نویسنده در کتاب حاضر، چالشهای سیاسی در اصفهان در دههی 1320 تا 1332 را بررسی کرده است. وی جریانهای فعال سیاسی و فکری را دستهبندی نموده و کارکرد هریک را در این دوره ترسیم مینماید. مطالب عرضه شده در کتاب مبتنی بر اسناد موجود است و در سه فصل تنظیم شدهاند: فصل اول نگاهی گذرا به تاریخ اصفهان در دوران گذشته تا سال 1320 است. در فصل دوم، در مجموعه چالش دموکراسی و دیکتاتوری در اصفهان تبیین شده است. نویسنده در این فصل اشارتی به جنگ جهانی دوم و تاثیرات آن بر ایران دارد. همچنین پیشینهی فعالیتهای سیاسی و حزبی انجمنها و تشکلهای سیاسی و فعالیتهای حزب توده در اصفهان را بررسی کرده است. در فصل پایانی نیز تاریخ سیاسی اصفهان در عصر تفوق نهضت ملی ایران ارزیابی شده است.