مبانی نهضت علمی اسلامی
اسلام و علوم / علم و دین / تمدن اسلامی
کتاب حاضر به بررسی بخشی از ابعاد تمدن اسلامی یعنی علوم رایج در جامعه، تحت عنوان علوم اسلامی و عوامل ایجاد کنندة انگیزه در دانشطلبی مسلمانان اختصاص دارد. در این راستا نخست به منظور نشان دادن زمینة علوم اسلامی و عدم ارتباط آن با دانش عرب قبل از اسلام دربارة «علوم عرب» قبل از اسلام» توضیح داده شده است. سپس نظریة برخی از شرقشناسان دربارة عوامل نهضت علمی اسلامی در قرون اولیه مورد نقد قرار گرفته است. آنگاه جریان منع خلفا از تدوین و نقل حدیث و پیامدهای آن بررسی شده و نقش ائمه و علمای شیعه در تأسیس و توسعة علوم اسلامی مورد بحث قرار گرفته است. در پایان ضمن اشاره به نقش موالی و دانشمندان غیرعرب در نهضت یاد شده، تأثیر علوم و تمدن اسلامی در علوم غرب مورد ارزیابی قرار رفته است.