منشا دین: بررسی و نقد دیدگاهها
بحث از منشا دین از جمله مباحثی است که در حوزة دین پژوهشی بررسی میگردد. این اصطلاح را میتوان در دو معنا به کار برد؛ نخست، جستوجو در خصوص این که سرآغاز دین و دینداری در میان انسانها کجاست و دیگر آن که علت گرایش به دین در میان انسانها چیست؟ بر این اساس در کتاب حاضر، ضمن توضیح اصطلاحات و مفاهیم اصلی موضوع (دین، منشا دین و..) به کاربرد آنها در حوزههای گوناگون اشاره و در ادامه نظریههای گوناگون دربارة منشا دین نظیر نظریة دیوید هیوم، شلایر مافر، فویدباخ، فروید، ماکس وبر و... مطرح شده است. لازم به ذکر است در ابتدای هر نظریه به اختصار زندگی و مهمترین آثار صاحب نظریه، به ویژه آثار مربوط به تحقیق حاضر به همراه نقد آن نظریه بیان شده است. پس از آن نظریه فطرت به عنوان نظریة مورد پذیرش در بحث منشا دین معرفی شده است. در این نظریه گرایش انسانها به دین امری فطری و درونی دانسته میشود؛ البته فطری بودن به آن معنا نیست که هر انسانی بالفعل همیشه به دنبال آن برود، زیرا ممکن است که امر فطری بر اثر عوامل مختلف کمرنگ و یا مدتی مغفول شود، اما اصل آن هرگز از بین نمیرود و در مواقع خاص خود را آشکار کرده و خواهد کرد.