خسوف خرد
عقل / تمدن
ماکش هورکهایمر (1895-1973 م) و همکارانش با نبوغ و تلاش بیامان خود، سهمگینترین و پیچیدهترین جنبش فلسفی قرن بیستم را پیریزی کردند؛ نظریة انتقادی. نظریة انتقادی علیه فریب و بیعدالتی موجود مبارزه کرده و کوشیده مقاومت انسان را در برابر بیعدالتی، ایدئولوژی و قدرتهای حاکم افزایش دهد تا اسرانجام به ویرانی آنها بیانجامد. نظریة انتقادی فلسفهای است که واقعیتهای اجتماعی را لمس میکند. نظریة انتقادی ـ با اعتماد به انسان ـ برای رهایش انسان برمیخیزد، برای «ظهور انسان» در عصری زدوده از انسان، برهنه از اقتدار انسان. نظریة انتقادی علیه شرایط طاغوت، بردگی انسان و تمامی جلوههای متافیزیکی و ایدئولوژیکیاش برمیشورد. کتاب حاضر مبتنی بر مجموعة سخنرانیهایی است که هورکهایمر در سال 1944 در دانشگاه کلمبیا، ایراد کرده است. نویسنده هدفش را از نگارش کتاب بسط و توسعة یک رهیافت دیالکتیکی مثبت میداند که تا به حال نوشته نشده است. کتاب در پنج بخش با این عنوانها شکل گرفته است: وسایل و اهداف؛ اکسیرهای ناسازگار؛ عصیان طبیعت؛ ظهور و افول فرد؛ و مفهوم فلسفه.