تحولات تاریخی و فرهنگی در آسیای مرکزی
منطقۀ آسیای مرکزی شامل پنج کشور ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان است. در برههای از تاریخ "آسیای مرکزی" به منطقهای محدود در ماوراءالنهر اطلاق میشد و در مقطعی دیگر قلب آسیا را از سیبری تا سلسلهجبال پامیر و از مغولستان تا رودخانۀ ولگا را شامل میشده است. از نظر فرهنگی و زبانی تصمیمات به عمل آمده، شکلی مبهم به خود میگیرند: سنن متفاوت ترکیب شده و نفوذهای خارجی به انحای مختلف تاثیرگذاردهاند، اما در پی تمامی تفاوتها چارچوب مشهودی از باورهای مشترک، این منطقه را دربرمیگیرد. بررسی تحولات تاریخی و فرهنگی در هر منطقهای میتواند زمینۀ مناسبی برای شناخت و آگاهی نسبت به مردم و جوامع سرزمینهایی تلقی گردد که دارای تمدنی درخشان در روابط اجتماعی بودهاند. سرزمین آسیای مرکزی یا ماوراءالنهر دارای قدمتی طولانی از نظر تاریخی و سابقهای پرفراز و نشیب از منظر تعاملات فکری و فرهنگی بوده است. حوزۀ نفوذ فرهنگی و سیاسی ماوراءالنهر، که از مهمترین مراکز تمدن شرقی است، طبق مستندات تاریخی، از ترکستان یعنی نواحی واقع در بین متصرفان مسلمانان و مناطق تحت حاکمیت چین، که صحرانشینان ترک و مغول آن را مسکون ساخته بودند، تا افغانستان، پاکستان و سین کیانگ چین گسترده بود و حتی گسترۀ نفوذ فرهنگی آن از این مرزها فراتر رفته است. در کتاب حاضر سیر تحولات تاریخی و فرهنگی در منطقۀ مذکور بررسی گردیده است.