مشروطه ناکام: تاملی در رویارویی ایرانیان با چهره ژانوسی تجدد
ایران - تاریخ - انقلاب مشروطه، 1324 - 1327ق. - علل / تجدد - ایران - تاریخ
بررسی ماهیت مشروطهخواهی در ایران، بدون تحلیل ماهیت ساختارهای سیاسی، فکری، اجتماعی و اقتصادی عصر قدیم، یا سنت و ماهیت "مدرنیته" غیرممکن است. با قائل شدن به این که میان سنت و مدرنیته تعارض ماهوی وجود دارد، میبایست مدرنیته را مفهومی چندوجهی دانست که با دو چهره متعارض، ولی به هم پیوسته، سبب رویاروییهای بزرگ حتی در جوامع غربی شده است. در حالی که چهره نخست مدرنیته بر بنیانهای دموکراسی، آزادی، تساهل، نسبیگرایی، فردگرایی و کثرتگرایی متمرکز است، چهره دیگر آن بر عدالت، پیشرفت، برابری، نظم، بوروکراسی، رفاه، قانون، تکنولوژی، امنیت، جمعگرایی، و خدمت، ناسیونالیسم و دولتمحوری تاکید میکند. در جریان مشروطهخواهی، با توجه به دو وجه یاد شده، ایرانیان نیز برداشتهایی متفاوت از مدرنیته داشتند که آشکارکننده ماهیت آن میباشد. این جریان، در دورههای مختلف و در چهار گفتمان اصلاحات، ترقی، توسعه و انقلابی به منظور پیشرفت و توسعۀ افتگی و رفع عقبماندگی پیگیری شد که همگی ناکام ماندند. ماهیت مشروطهخواهی در ایران، در هریک از گفتمانهای مذکور و علل ناکامی آنها، مسائلی است که با بهرهگیری از دو روش هرمنوتیکی و گفتمانی، در این کتاب بررسی شدهاند.