رابعه، امیرزادهای که کنیز غلامش شد
داستانهای فارسی - قرن 14
رابعه، نخستین زن شاعر پارسیگوی مطرح در ادبیات ایران است که در زمان سامانیان میزیست. عمید یکی از دانشمندان مطرح آن زمان در هرات بود و به همراه زنش، گلشن، زندگی میکرد. آنها از نعمت فرزند محروم بودند. رابعه به علت داشتن استعدادهای فراوان از سوی پدرش به عمید و همسرش سپرده میشود تا نزد آنها زندگی و علم را بیاموزد. در آن زمان سرایندگی برای زنان مجاز نبود ولی عشق پاکی که رابعه در جوانی نسبت به غلامش پیدا میکند کلام او را به شعر تبدیل میکند. رابعه امیرزادهای بود که در زندگی خود چندینبار سنتشکنی میکند؛ زمانی با سرایندگی اشعار عاشقانه و زمانی با آشکار ساختن عشق خویش به غلامی که در بازار بردهفروشان با زر خریداری شده بود. امیران و حاکمان وقت میان طبقات جامعه تفاوت بسیار قایل بودند و عشق این امیرزاده را نسبت به غلام خویش پشتپا زدن به باورهای خویش میدانستند. رابعه عاقبت در راه عشق جان خویش را از دست میدهد. شرح زندگی این شاعر در الهینامهی شیخ عطار آمده و نگارنده در کتاب حاضر این زندگینامه را از قالب نظم به نثر درآورده است.