هفت کشور و سفرهای ابنتراب (متنی پیشینه در اخلاق و سیاست، برگرده داستان)
داستانهای فارسی - قرن 14 / اخلاق و سیاست - کشورداری - داستان
"زلال" ـ دختر پادشاه دریابار ـ پس از ازدواج با خواجه "رغام" صاحب پسری با نام "ابن تراب" میشود. ابن تراب زمانی که بالغ میشود تصمیم میگیرد تا سفر به هفت کشور را در پیش گیرد. خواجه رغام پس از مباحثهی بسیار با پسر سرانجام راضی میشود تا او را به همراه عادل شاه ـ پادشاه کل هفت کشور ـ راهی سفر سازد. پیش از رسیدن به کشور اول، عقیلالدین برای ابن تراب تعریف میکند که هفت منزل را باید گذرانید. نام این منازل عبارت است از: وجود، بیخودی، لعب، شتاب، صلاح، فنا و بقا. سپس ابن تراب میپرسد که این سعادت به چه کسی روی میآورد و عقیل الدین میگوید: آن که دارای هفت صفت باشدکه خدمت، ادب، تواضع، حلم، صلاح، قول راست، و افعال حمیده. کتاب حاضر داستانوارهای است که با نثری ادیبانه به موضوع اخلاق و سیاست اختصاص یافته است. در این داستانها، که به شیوهی حکایت در حکایت بازگو شده است، ابن تراب، محور و شخصیت اصلی داستان است. او به هر کشوری که میرسد با پادشاه آنجا همنشین و همسخن میشود و به تناسب، با افراد مختلفی که دارای نامهای غیر متعارف هستند به مباحثه میپردازد. و به هر مناسبت، حکایت یا حکایاتی در میان سخن ذکر میشود و مضامینی بیان میگردد که جنبهی اخلاقی یا اجرایی دارد. اسلوب بیان و ساختار نگارش کتاب به تالیفات دوران صفوی نزدیک است. از خصوصیات دیگر متن، استفاده از درونمایههای قصههای عیاری و اصطلاحات و نامهای عیاران است. نسخی که کتاب با استناد به آن نگاشته شده عبارتاند از: نسخهی "ت" از "باقر ترقی" که اینک در کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران به شمارهی 11398 نگاهداری میشود و نسخهی "ق" متعلق به کتابخانهی موسسهی امام صادق (ع) در قم.