ناخوشایندیهای فرهنگ (تمدن و ناخرسندیهای آن)
روانکاوی و فرهنگ / تمدن
این نوشتار از فروید ـ که در حکم فلسفه اجتماعی اوست ـ بر پایه دستاوردهای او در روانکاوی و مطالعه حیات جنسی بشر تدوین گردیده است . فروید در این رساله میکوشد روایتی از چگونگی تکوین فرهنگ تمدن به دست دهد .روایت فروید ناظر است به ساز و کار سرکوب گرانهای که در بطن فرآیند رشد فرهنگ، دست اندر کار سرکوفتن و واپس راندن غرایز بشر است .در نظر فروید، تاریخ انسان، تاریخ سرکوب اوست .وی با جست و جو در صور اصلی تجلی فرهنگ، یعنی دین و اخلاق و تا اندازهای هنر، بر آن است شیوهها و اشکال بروز این ماهیت سرکوب گرانه را پیدا کند .در انتهای کتاب نوشتهای از "هربرت مارکوزه " در نقد "ناخوشایندیهای فرهنگ "آورده شده است .در این نوشته میخوانیم : "آن مفهومی از انسان که در خلال نظریه فرویدی تکوین یافته است، رد ناپذیرترین اتهام به تمدن غرب است ـ و در عین حال تزلزل ناپذیرترین دفاع از این تمدن .بهزعم فروید، تاریخ انسان تاریخ سرکوب اوست .فرهنگ نه تنها وجود جامعگی، بلکه همچنین وجود زیست شناختی او را، نه تنها بخشهایی از هستی انسانی او، بلکه کل ساختار غرایز او را طرف محدودیت و اجبار قرار میدهد .لیکن محدود ساختن و اجباری از این دست، همانا پیش شرط رشد و پیشرفت است .چنانچه غرایز اساسی بشر، در تعقیب اهداف طبیعی خود آزاد گذاشته شوند، لاجرم با هر گونه پیوستگی و نگهداشت پایدار، ناسازگار خواهند بود ."...