محرم از ابتدای صفویه تا پایان قاجاریه
هنگامی که امام حسین (ع) و یارانش در کربلا به شهادت رسیدند، مراسم عزاداری او مانند سایر امامان، بسیار ساده و بیتکلف برگزار میگردید. از شواهد تاریخی، چنین برمیآید که برای نخستینبار، پادشاهان شیعه مذهب آل بویه، جنبهی ملی و مذهبی به این مراسم بخشیدند. در ابتدا، روضهخوانی و دستهروی و سپس تعزیه در دههی عاشورا مرسوم گشت. معمولا میان دستههای مختلف عزاداری رقابت سختی وجود داشت، به همین دلیل، گاه، میان آنها جدال سختی درمیگرفت و حتی عدهای جان خود را از دست میدادند. بدینترتیب، مراسم عزاداری امام حسین (ع) در طول تاریخ دستخوش تحولات بسیار گشت. روزگاری این مراسم بسیار ساده برگزار میگردید و زمانی دیگر به صلاحدید طبقهی حاکم، در برگزاری این مراسم افراط میشد. نگارنده در این کتابچه به بررسی مراسم عزاداری امام حسین (ع) و یاران ایشان از ابتدای دورهی صفویه تا پایان عهد قاجاریه میپردازد.