حاجی مراد
داستانهای روسی - قرن 19م.
این کتاب، آخرین اثر «تولستوی» است و قهرمان قصه «حاجی مراد» نام دارد. شخصیتی واقعی که تولستوی در ارتش تزار با او آشنا میشود. نویسنده خاطراتی از دوران جوانیاش در قفقاز و در میان مردم جنگجو و عصیانگر آنجا، نقل کرده است. حاجی مراد، رئیس قبیلهای کوهستانی است؛ چون از رئیس دیگری بهنام «اسماعیل»، که پدرش را کشته و خانوادهاش را به اسارت گرفته است، کینهای در دل دارد، به روسها میپیوندد تا با دشمن مشترک بجنگد. ولی روسها به این متحد جدید اعتمادی ندارند، و به جهت اطمینان از اینکه او گردنکشی نخواهد کرد، او و هوادارانش را به پاسگاههای مرزی میفرستند. حاجی مراد، بالاخره تصمیم میگیرد که رأسا با اسماعیل بجنگد و از اردوی روس فرار میکند. پس از اندک زمانی، قزاقها به او میرسند؛ او و همراهانش پس از مقاومت قهرمانانهای کشته میشوند. شایان ذکر است این کتاب برگردان ترکی اثر است.