زوال دولت هلند در خلیج فارس با ظهور میرمهنای بندر ریگی
کتاب حاضر تحقیقی است درباره قیام "میرمهنای بندر ریگی" در نواحی جنوبی ایران که در عهد کریمخان زند صورت گرفت. لشکرکشیهای دریایی و زمینی میرمهنا موجب اخراج هلندیها از جزیره خارک و خروج آنها از خلیج فارس، کاهش نفوذ و فعالیت انگلیسیها و ناامنی نواحی جنوبی ایران شد. میرمهنا سرانجام پس از پانزدهسال 1182 ق/ 1768 م به قتل رسید. نویسنده معتقد است "مطالبی که تا کنون چه به صورت مقاله و چه در هیات کتاب درباره میر مهنا به رشته تحریر درآمده است، به دو بخش کاملا متضاد خوش بینی و بدبینی تقسیم میشوند... گروهی از وی به طور مطلق، عنصری پلید، جنایتکار، خائن و قابل سرزنش ساختهاند. و دسته دیگر به رهبری یک ذهنیت عاطفی و رمانتیک، عکس آن را مجسم نمودهاند" به تصریح نویسنده: در این کتاب سعی شده قبل از آن که وارد جزئیات قیام میر مهنا شویم، منطقه، محیط و زیستگاه وی را مورد شناسایی قرار داده و با تشریح آن واحد اجتماعی و محیطهای مرتبط با آن، به بیان ابعاد و اجزای مختلف شخصیتی این عنصر تاریخی پرداخته شود"و به همین منظور کتاب حاضر با این موضوعات شکل گرفته است: شناخت اصل و نسب و سوابق خاندان وغایی؛ موقعیت تاریخی و جغرافیایی مناطق تحت حاکمیت و غاییان؛ اهمیت و نقش بازرگانی خارجی در تحولات اقتصادی و اجتماعی ایران و سرزمینهای ساحلی جنوب آن؛ وضعیت قومی و نژادی ساکنین و امیران بنادر و جزایر ایرانی خلیج فارس؛ حکومت خاندان وغایی و حوادث مربوط به آن؛ میر ناصر و چگونگی ظهور هلندیان؛ دیگر قضایای مربوط به دوران میرناصر؛ مرگ میرناصر و آغاز حکمرانی پرماجرای میر مهنا؛ میر مهنا و آغاز یک مبارزه مستمر. کتاب با فهرست منابع و نمایه اسامی به پایان میرسد.