عقلا بر خلاف عقل
مقالههای فارسی - قرن 14
مجموعه حاضر، مشتمل است بر مقالاتی از "علی دشتی" با این عناوین: "عقلا برخلاف عقل"، "غزالی و نصیحه الملوک"، "آیا نظمی در کار است؟"، "گرایش انسانی در ادب ایران"، "قدرت پندار و شهوت" و "فتوایی عجیب! (غزالی در خدمت خلیفهی عباسی)" برای نمونه در مقالهی نخست، مخاطبان با معارضهی اهل سنت و جماعت در مقابل علوم اوایل یعنی دانشهای یونانیان و نقش ایرانیان در نشو و نمای فرهنگ بشری، تقویت فلسفه و ایستادگی در برابر زهد خشک و تعبد جاهلانه آشنا میشوند. آنها ضمن آگاهی از محتوای کتاب "احیاء العلوم"، "المنقذمن الضلال"، "تهافت الفلاسفه" و "فضایح الباطنیه" تالیف امام محمد غزالی، به گفتهی نویسنده، "درمییابند که یک متفکر متحرک دانا و جامعالاطراف، چگونه در برابر تفکر اشعریان و عقاید جبری خلیفگان بغداد غالبا تسلیم میشود و دانش گستردهی خود را در تشخیص صحیح از سقیم به کار نمیاندازد!".