دهخدا در افق روشنفکری ایران: پژوهشی در ساحتهای گوناگون اندیشه دهخدا
هستهی اصلی اندیشهی مشروطهخواهی، فلسفهی ترقی بود؛ فلسفهای که دیگرگونیهای بنیادین را در نظام حکومتی وحقوق آزادیهای اساسی مردم و روابط نوی اجتماعی ـ اقتصادی جهت میداد. بازگویان این فلسفه و آن دیگرگونیها، مردان برجستهای بودند که از حدود دههی هفتم سدهی سیزده هجری قمری به عرصه آمدند و در گیرودار انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس اول و دوم آگاهسازی جامعه را هدف خویش کردند. "علیاکبر دهخدا" ـ ادیب، نویسنده و اندیشمند معاصر ایران ـ یکی از این برجستگان بود که دیدگاههای پیشروانهی خود را به طنز و جدی در مقالات مختلفی بازنوشت. او نه تنها بنیادگذار طنز سیاسی ـ اجتماعی در ایران معاصر بود بلکه دیدگاههای مترقیانهاش در سیاست و اقتصاد جایگاه وی را به عنوان اندیشمندی پیشتاز و مردمی تثبیت کرد. روزنامهنویسی وی، در همهی مواضع، نشان از روحیهی روشنفکری مسئول دارد. دهخدا با طنز خویش از قدرت اسطورهزدایی کرد و تقدس ساختگی آن را به ریشخند گرفت و در مقالات جدی خود، همهی توان فکری و علمی خویش را به کار برد تا بیبنیادی ادعای خودکامگان را آشکار سازد. نویسنده در کتاب حاضر بر آن است تا اندیشههای این شخصیت برجسته را بازنماید.