تصنیف و سرود
در کتاب حاضر دو فرم پرسابقه و پرمخاطب در موسیقی (تصنیف و سرود) بررسی میشود که در اذهان عمومی جایگاه خاصی دارد. معرفی سوابق، چگونگی تحول و تشریح ساختار و بیان ارزشهای این دو فرم از جمله مباحث کتاب به شمار میرود. در فصل نخست کتاب سابقهی تاریخی تصنیف از عصر باستان (عصر هخامنشی تا ساسانی) تا ظهور اسلام و سپس ترکیب شعر و موسیقی در دورهی اسلامی تا عصر قاجار بررسی میشود. بخشی نیز به تصنیفهای قدیمی و تصنیف سرایان عصر قاجار همچون علیاکبر شیدا، عارف قزوینی، درویش خان و ملکالشعرای بهار اختصاص دارد. در ادامه این وضعیت در عصر پهلوی پیگیری میشود. نویسنده همچنین بخشهای مختلف تصنیف، شامل ساختمان، آهنگ، شعر و خوانندگان را بررسی میکند. در بخش دیگر کتاب که به تحلیل مسالهی مذکور در عصر پس از انقلاب اسلامی اختصاص دارد به دستهای از تصنیفها و ترانههای پیش از انقلاب که پس از انقلاب نیز رواج یافتند و همچنین تصنیفهای مربوط به پیروزی انقلاب اشاره میشود. در بخش دوم کتاب با عنوان "سرود" به گذشتههای سروده، انواع سازهای رزمی، بادی و کوبهای و سازهای نقارخانهای پرداخته میشود. تلاشهای صورت گرفته پس از عصر قاجار برای ایجاد موسیقی میهنی توسط کسانی چون علینقی وزیری از دیگر مطالب بخش دوم کتاب است. فصلی نیز به وضعیت سرود در رادیو (پیش و پس از انقلاب)، بخشهای مختلف سرود و نقش سرود در برهههایی از تاریخ ایران چون انقلاب وجنگ تحمیلی اختصاص دارد.