دفترهای زندان: دفترهای اول و دوم
کمونیسم - ایتالیا / گرامشی، آنتونیو، 1891 - 1937- یادداشتها، طرحها و غیره / گرامشی، آنتونیو، 1891 - 1937
بررسی رخدادی تاریخی مانند فاشیسم که رد و نشانی نازدودنی بر چهره یک ملت حک میکند، بدون کنکاش در ریزترین جزئیات زندگی آنها در بهترین حالت فقط تبیینی است آغشته به پندارهای ایدئولوژیک. گرامشی در دفترهای زندان نه فقط ایتالیا؛ بلکه چهرههای رنگارنگ جهان بین دو جنگ جهانی اول و دوم را با چیره دستی ترسیم میکند. دفترهای زندان، ضمن آن که تلاشی است برای کنکاش در زمینههای تاریخی و اجتماعی و سیاسی پیروزی فاشیسم در ایتالیا، شرحی است بر تاریخ بخش بزرگی از جهان در یکی از پیچیدهترین دورهها، داستانی است جذاب از مردان و زنان عادی که آرام آرام در چنبره تمدن سرمایهداری گرفتار میشوند؛ تبیینی پر نقش و نگار از مبارزات و پیروزیها و شکستها و سازشها.