محمود توکلی؛ سیمایی ناشناخته در "نهضت ملی ایران"
ایران - تاریخ - پهلوی، 1304 - 1357 / ایران - سیاست و حکومت - 1304 - 1357 / نهضت ملی ایران / نویسندگان ایرانی - قرن 14 - نقد و تفسیر / توکلی، محمود، 1306 - 1386 - نقد و تفسیر
این کتاب، زندگینامه سیاسی «محمود توکلی» است. تاریخ معاصر ایران از نیمهی دههی 30 تا نیمهی دههی 40، تکاپوهای سیاسی مختلفی را شاهد بود. در میان گرایشی که با نام «نهضت ملی ایران» شناخته میشد، تلاشهایی برای بازاندیشی و نظریهپردازی دیده میشود. اگرچه همه کوششهای فکری غنای همسانی ندارد، ولی تأثیر برخی، بهویژه آنهایی که با آموزههای دینی یا سوسیالیسم دموکراتیک پیوند میخورند تا سالها بر نیروهای سیاسی ایران باقی میماند. در طیف نیروهای چپ نیز برخی همچنان به راه حزب تودهی ایران رفتند. شماری، سرخورده از سیاستها و شیوهی رهبری حزب، در پی اصلاح و بازسازی آن برآمدند. افرادی هم یکسره از آن فاصله گرفتند. گذشته را نقد کردند و جویای راههای تازه شدند. «محمود توکلی دارستانی» از این دسته است.