سیمای کوروش در صبحدم تاریخ
ایران - تاریخ - پیش از اسلام / ایران - تاریخ - هخامنشیان، 558 - 330ق.م. / کوروش هخامنشی، شاه ایران، - 529ق.م.
کوروش، که پدرانش شاه شهر عیلامی انشان (انزان) در فارس امروزی بودند، به تدریج توانست با فرماندهی سپاهیان پارسی بر حکومت مادها به رهبری آستیاگ چیره شود و قلمروی مادها را ضمیمۀ حکومت خویش سازد. حکومتی که کورش کبیر پایهریزی کرد، بعدها به نام جد این سلسله، که هخامنشی نام داشت، به هخامنشیان در تاریخ مشهور شد. کورش توانست این قلمرو را گسترش دهد و بینالنهرین و آسیای صغیر را تا سواحل مدیترانه و دریای اژه از آن خود کند، اما آنچه کوروش را نسبت به دیگر کشورگشایان عصر باستان برجسته کرده، شخصیت والا و انسانی این پادشاه پارسی است که با مغلوبین و با اعتقادات و آیینهای ملل مفتوحه با احترام بسیار رفتار میکرد و این در عصری بود که غارت و قتلعام نزد پادشاهان افتخار به شمار میرفت. در این کتاب سرگذشت این شخصیت تاریخی به همراه رخدادهای زندگی او بیان شده است. نویسنده مطالب کتاب را با نقدی بر پژوهشهای ادبی و تاریخی شوروی سابق در این زمینه و بررسی دیدگاههای ماتریالیستی آنها در تاریخ ایران آغاز میکند. تمدنهای بینالنهرین همچون سومر، اکد، بابل (کلده) و آشور همچنین فنیقیها و عبرانیها در سواحل مدیترانه و عیلامیها در خوزستان از جمله تمدنهای پیش از هخامنشی هستند که نویسنده در کتاب به آنها پرداخته است. شکلگیری قدرت پارسها و سرنوشت افسانهگون کورش، موسس این سلسله، از دوران کودکی و همچنین جنگها و دستاوردهای وی در طول عمرش به صورت کرونولوژی بر اساس ترتیب زمانی هر رخداد، دیگر مطالب کتاب را شامل میشود. مبحث ذوالقرنین و مقایسۀ آن با کوروش، همچنین جایگاه کورش در تورات، از دیگر مطالب کتاب به شمار میرود. علاوه بر مباحث سیاسی، بخشی از کتاب نیز به معرفی جلوههایی از هنر عصر هخامنشی اختصاص دارد.