دنیای ارانی
ارانی، تقی، 1318 - 1279 / حزب توده ایران
کتاب حاضر شرحی است نحوهی انتشار مجلهی "دنیا" در بهمن سال 1312، تهیه کنندگان این نشریه، مطالب نشریه در شمارهها و بخشهای مختلف، محورهای اصلی مجله، دلایل تعطیلی نشریه و سرگذشت تهیهی کنندگان آن. در بخش آخر کتاب نیز، گزیدهای از مقالات این نشریه (از شمارهی 1 - 12) آمده است. در بخشی از کتاب میخوانیم: "در تهیه و انتشار مجلهی دنیا، به جز دکتر "تقی ارانی"، از همان آغاز، "ایرج اسکندری" با نام مستعار "ا . جمشید" و بزرگ علوی با نام مستعار "فریدون ناخدا"، شرکت فعال داشتند. "دنیا" در عین حال از جهاتی تجربهی بسیار ارزندهای است برای نیروهای دانشوری که حاضرند به منظور گسترش اندیشههای ممنوعه، همه گونه خطر کنند. دیگر این که "ارانی" و یارانش توانستند با زیرکی و زبانی ساده، در محیط عقب مانده خویش، با وجود استبداد سیاسی، پیشرفتهترین اندیشههای علمی، فلسفی و اجتماعی را بسط دهند. نکتهی دیگر، جسارت و اصولی بودن ناشران مجله، به ویژه "ارانی" است که بیباکانه بر تمام افکار سنتی جامعهی زمان خود، خط بطلان کشیدند و در میانهی دو فرهنگ سنتی از یک سو و هیاهوی انحرافی اندیشههای "فاشیسم" و "ناسیونال شووینیسم"، راه پیشرفتهترین دانشهای زمان خویش را برگزیدند".