تاریخ انقلاب روسیه
روسیه - تاریخ - انقلاب، 1917 - 1921م
انقلابها از پدیدههای مهم و قابل توجه جوامع انسانیاند. تاریخ بشر تاکنون شاهد انقلابهای بسیاری با ماهیتهای متفاوت بوده است. انقلاب بلشویکی روسیه در آستانۀ قرن بیستم یکی از بزرگترین و جالب توجهترین انقلابها در طول تاریخ است. آغاز قرن بیستم آغاز حکومت سرمایهداری و اعمال قدرت سرمایهداران محسوب میشد. اما تنها نزدیک به دو دهه بعد جمعیتی عظیم در روسیه تحت لوای ایدئولوژی مارکسیستی ـ لنینیستی و برای مخالفت با استثمار گرد هم آمدند و سلسلۀ رومانوفها را به عنوان نماد استثمار و ستم سرنگون ساختند. «تاریخ انقلاب روسیه» یک نمونه از خیل کتابهایی است که دربارۀ انقلاب روسیه به نگارش درآمده است. اما آنچه که کتاب را حائز اهمیت بیشتری میسازد این است که نویسندۀ کتاب «لئون تروتسکی» تنها ناظر وقایع و یا مورخی صرف نبود، بلکه یکی از همکاران نزدیک لنین، رهبر انقلاب و سازماندهندۀ بسیاری از برنامهها و ارتش سرخ انقلاب محسوب میگشت. وی با درک خود از اوضاع و تسلط کاملش بر مارکسیسم اقدام به نگارش این اثر نمود. کتاب تنها یک اثر تاریخی نیست بلکه هر صفحهاش دریایی از تجربیات انقلاب روسیه برای شناخت انقلابهای دیگر تاریخ بشر است و همچنین نمونهای از کاربرد نظریۀ مارکسیسم در آفرینش تاریخ و تاریخنویسی به شمار میآید. از آنجا که هر واقعهای نیازمند بستر مناسب برای وقوع است تروتسکی فصول نخستین کتاب را با تشریح زمینههای بروز انقلاب و طبقهبندی نیروهای اثرگذار در آن آغاز میکند. در فصلهای بعدی به چگونگی شکلگیری گروههای مختلف و توصیف مراحل پیروزی میپردازد و پس از آن به چگونگی ایجاد شکاف و انقلاب میان نیروهای انقلابی اشاره میکند. در پایان نیز نظریههای مربوط به مفاهیمی چون سوسیالیزم، بوروکراسی و انقلاب را با ویژگیهای انقلاب روسیه مقایسه میکند.