ترازهای کرجی: رسالهای در فن استخراج آبهای زیرسطحی
آبهای زیرزمینی / نقشهبرداری - ابزار و وسایل / قناتها
کتاب حاضر، دربردارندة رسالة «ترازهای کرجی» از مهندس ریاضیدان «محمدبنحسن کرجی» است که مباحث آن به دانش و فن استخراج آبهای زیر سطحی مربوط میشود. در این رساله سابقة ابزارهای نقشهبرداری تا زمان کرجی بازگو و ترازهای مورد استفاده در استخراج آبهای زیرسطحی در آن زمان معرفی شده است. پس از آن، ترازهای اختراعی کرجی که در این کتاب «تراز شاقولی مدرّج» و تراز دوربینی مدرّج» نامیده شده است، به تفصیل بررسی و نحوة به کارگیری آنها تشریح شده است. در ادامه، نوآوریهای کرجی در ابزارهای نقشهبرداری، ابزارها و فنون اندازهگیری ارتفاع کوهها؛ فاصلة یک نقطة معین از کوهها و فاصله بین دو کوه به انضمام موضوع حفر قناتها بررسی شده و در پایان ابزار و فنون و روشهایی معرفی شدهاند که دانشمندانی؛ چون بیرونی، خوارزمی، بوزجانی و... به کار بردهاند.