تحفهالسلاطین (منطق فارسی)
کتاب حاضر دورهی کاملی از علم منطق به زبان فارسی در یک مقدمه و نه باب است که در عصر صفوی به وسیلهی "محمد بن جابر انصاری" نگارش یافته است. وی در عصر صفوی، افزون بر کارهای پژوهشی، منصب حکومتی نیز داشت و بانی مدرسهی نوریهی اصفهان نیز است. از ویژگیهای اثر حاضر میتوان به توضیح روشن و متمایز مفاهیم، تقریر دقیق مسائل، گزارش آرای مهم منطقدانان پیشین و تحلیل دیدگاه مولف اشاره کرد. نویسنده کتاب را در نظام منطقنگاری تلفیقی (نه بخشی و دو بخشی) سامان داده است و نوعی جهتگیری آموزشی درکتاب مشاهده میشود. هدف وی آموزش دورهی مختصر و کامل دانش منطق به بیانی آسان و دقیق است. او از میان چهار نظام منطقنگاری نه بخشی، دوبخشی، التقاطی و تلفیقی، شیوهی سوم را برگزیده است. این نظام، آمیزهای از هر دو نظام است؛ بدون توجه به اختلاف در مبانی، ساختار و محتوا و منطقنگاری تلفیقی، ترکیب منسجم و روشمند دو نظام با توجه به اختلاف آنهاست. جهتگیری نویسنده تنها گزارش یا تلخیص آراء نیست؛ بلکه وی در مواضعی به نقد، مقایسه و طرح دیدگاه نوین میپردازد. تنها در پنج باب پایانی کتاب (صناعات پنجگانه) به گزارش و تلخیص صرف میگراید و از نقد دوری میجوید. نویسنده به جایگاه منطقی مباحث توجه دارد.