مردمنگاری الموت
کتاب حاضر بر پایهی گزارش مردمنگاری منطقهی الموت شهرستان قزوین (اسناد پژوهشکدهی مردمشناسی) تهیه و تنظیم گردیده است. در این پژوهش با نمونهبرداری از 5 روستای درهی الموت (شامل آوه، توان، دورچاک، مرگ، و معلم کلایه) کوشش شده است بخشی از سیمای درهی الموت به شیوهای علمی مستندسازی شود. بر این اساس، ضمن تبیین محیط طبیعی و وضعیت اجتماعی منطقه، این موضوعات بررسی میگردد: راهها و ارتباطات، خوراک، پوشاک، مسکن، کشاورزی، دامداری، شکار و ماهیگیری، فنون و صنایع دستی، شیوههای عرضه و توزیع تولیدات، حمل و نقل سنتی، واحدهای اندازهگیری (سنجش)، گاهشماری، طب سنتی، بازی، زبان و گویش، ادبیات شفاهی، آیینها و مراسم، و هنرها. گفتنی است، درهی الموت در شمال شهر قزوین جای گرفته است و از شمال به غرب مازندران و رامسر، از جنوب به کوههای طالقان و آبیک، از جنوب غرب به قزوین و از غرب به ابهر و طارم سفلی محدود است. سرزمین الموت با ویژگیهای زیستمحیطی مناسب و موقعیت جغرافیایی و گذرگاهی بودن آن که پلی بین سرزمینهای شمالی و دشت است، دست کم از چهارهزارسال پیش زیستگاه مردم بوده و جمعیت چشمگیری داشته است. وجود ریشههای عمیق آداب و رسوم فرهنگی پیش از اسلام چون مزدایی، زرتشتی و مزدکی در این سرزمین، یادگاری از آن دوران است. گفته میشود بنای اولیهی بسیاری از دژهای منطقه در این دوران ساخته شده است. شهرت الموت به رویدادهای تاریخی و وجود دژهای دوران اسماعیلیه به ویژه دژ حسن صباح در روستای گازرخان وابسته است.