شعر فارسی در مرز هند (مسعود سعدسلمان)
در کتاب حاضر، نگارنده نخست با اشاره به ارتباط مسائل جغرافیایی و فرهنگی و بررسی نقش جوامع مرزی ـ که بین دو فرهنگ ناهمگون قرار گرفتهاند ـ به تبیین موقعیت مکانی و فرهنگی مسعود سعد سلمان و تاثیر حوادث سیاسی ـ اجتماعی عصر غزنوی بر حال و روز شخصی شاعر پرداخته و سپس چگونگی تعامل حکومت و شاعران دربار را توضیح داده است. آنگاه دربارة نوع ادبی «حسبیه» و پیشینة آن در ادب فارسی اطلاعاتی را عرضه کرده و در ادامه، با بررسی حسبیههای مسعود، به منزلة شاخصترین جلوة ابتکار و نوآوری در دیوان شاعر، آن را در دستاورد تلاقی حال و روز مسعود و مهارت شعری او خوانده است. وی همچنین ضمن بیان اهداف شاعر از آوردن تخلص مسعود در شعر، شعر «شهرآشوب»، «ماهها و روزها» و مستزاد را، از انواع ادبی تازة دیوان مسعود معرفی و هریک را بررسی میکند. وی در ادامه به ارزیابی دیدگاه مسعود دربارة هنر شاعری پرداخته و سپس جایگاه وی در میان معاصرانش را مطرح ساخته است؛ ضمن آن که دو شاعر نامدار قفقاز، «خاقانی شروانی» و «فلکی شروانی»، را در زمرة متاثرین از شعر مسعود خوانده و عقیده دارد نگرش این شاعران و دیدگاه تذکرهنویسان سبب شده است مسعود از آن زمان تاکنون نماد شخصیتی اسیر و دربند باشد.