وزن شعر کردی و تطبیق آن با وزن شعر فارسی
شعر کردی - قرن 14
در شعر کردی اساسا دو نوع وزن وجود دارد: یکی وزن هجایی و دیگری وزن عروضی. وزن هجایی در این زبان، اصیلتر و با طبیعت سازگارتر است. این نوع وزن، از همان ابتدا شعر کردی بعد از اسلام (قرن دوم هجری) تا به امروز در شعرهای این زبان رایج بوده است. سابقهی این نوع وزن به زبانهای ایرانی میانه و باستان، یعنی زبانهای پهلوی و پارتی و اوستایی باز میگردد که زبان کردی امروز مانند سایر زبانهای کنونی ایرانی دنبالهی آنها محسوب میشود. تمام ادبیات منظوم فولکلوری کردی وزن هجایی دارد. اما وزن عروضی تحت تاثیر ادبیات فارسی و عربی به خصوص فارسی، در قرن دهم و یازدهم هجری وارد شعرهای زبان کردی شده و مهمترین دورهی ادبیات این زبان یعنی دورهی کلاسیک را به وجود آورده است که چهار قرن (از اواخر قرن دهم تا اوایل قرن چهاردهم هجری) ادامه یافته و دهها دیوان شعر را دربرمیگیرد. هریک از این انواع وزن، بسته به این که در چه قالبهایی به کار گرفته شده باشند، خود به دو نوع فرعی تقسیم میشوند. بنابراین در نهایت چهار نوع وزن خواهیم داشت که عبارتاند از: هجایی سنتی؛ هجایی نو؛ عروضی سنتی؛ و عروضی نو. کتاب حاضر پس از ذکر منشا و تاریخ زبان کردی، پراکندگی جغرافیایی و ارزش ادبی لهجههای زبان کردی و مختصری از تاریخ ادبیات کردی به آواشناسی تطبیقی لهجههای زبان کردی با زبان فارسی و خط کردی و چگونگی تکوین و تحول آن اختصاص یافته است. در بخش دوم که مبحث اصلی کتاب به شمار میرود نیز انواع وزن در شعر کردی بررسی شده است.