مفهوم آمایش سرزمین در برنامهریزی توسعه: خاستگاهها، سیر تکاملی و تجربه ایران
آمایش / آمایش سرزمین - ایران
آنچه در محافل برنامهریزی توسعة ایران به نام «آمایش سرزمین» شناخته میشود، مفهوم نهچندان بومیشدهای از یک روش تکوینی برنامهریزی توسعة ملی در دورة دوم بازسازی اروپا، پس از جنگ جهانی دوم است. در سالهای اولیة بازسازی اروپا، دولتهای اروپایی دریافتند که کاربرد شیوههای برنامهریزی سوسیالیستی که خاستگاه عمدة آنها اتحاد جماهیر شوروی بود، پاسخگوی نیازمندیهای توسعهای مناسب برای جوامع باز غربی نیست. بنابراین، آنها در رفع تنگناهای مدل برنامهریزی سنتی، به جستوجوی شیوههایی از برنامهریزی برآمدند که امر توسعة ملی را در یک چشمانداز پیوسته و جامع و در متن ارزشهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه و الگوهای پراکندگی و چیدمان طبیعی منابع انسانی و طبیعی و ملاحظات ژئواستراتژیک به تصویر بکشند و برنامهریزی توسعه را در یک چهارچوب و بافت منسجم هدایت کنند. تنظیم چشمانداز بلندمدت و حرکتهای منتج به همکاری میان مناطق درونی و بیرونی کشور و سرانجام ایدة جهانی شدن، سه شاخههای رشدکردة بعدی در تنة برومندشدة آمایش سرزمین هستند. در کتاب حاضر، ضمن بیان اصول آمایش، سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هـ . ملاحظات امنیتی و دفاعی، کارآیی و بازدهی اقتصادی و... ـ ، به بررسی امکانات، فرصتها و پیچیدگیهای نهادی و ارزشی در سر راه بومی شدن آمایش سرزمین پرداخته شده است.