دو دولت
در این کتاب روند تاریخی و زمینههای اجتماعی ظهور دولتهای جدید ـ دموکراسی ـ در غرب، همچنین شکلگیری حکومتهای امپراتوری در جهان اسلام بررسی و تبیین میشود . برای این منظور، نگارنده طی سه بخش کلی، ضمن بیان ویژگیهای "قدرت "و "جامعه " در جهان غرب و سرزمینهای اسلامی، مقایسهای میان شکلگیری و ساختار قدرت و جامعه در دو تمدن غربی و اسلامی به دست میدهد .وی نسبت به الگوبرداری برخی کشورهای مسلمان از جهان غرب، نه تنها خوشبین نبوده، بلکه در پارهای موارد آن را زیانبار ارزیابی میکند، و بر همین اساس یادآور میشود" :خطای توسعهگرایی این بود که عمل تقلید را امری خوب و طبیعی محسوب کرده و از استدلال تاخیر یا عدم آمادگی برای توجیه شکستها و خسرانهای توسعه سوءاستفاده میکرد ." عناوین بخشهای کتاب از این قرار است" :اندیشه در باب تجدد "(تقابل دو نوع پویایی فرهنگی، چیرگی گام به گام تجدد سیاسی غرب، آیا جامعهشناسی سیاسی جهان شمول امکانپذیر است)، "تنوع و تکثر راههای توسعه سیاسی "(استراتژی دولتی، تجدد اسلامی، آیا تجدد غیر از تجدد اروپایی وجود دارد)، و "دو نوع منازعه سیاسی "(اعتراض و بازسازی سیاسی در اسلام) .