میرزاده عشقی
کتاب حاضر در نه فصل تدوین شده است و هریک از فصلهای آن به نام یکی از آثار عشقی نامیده شده که طی تنها یک دهه حضور او در عرصة ادبیات و سیاست خلق شدهاند. نگارندة کتاب میکوشد به موازات تحلیل آرا و آثار میرزادة عشقی، تصویر نسبتا جامعی از زندگی و شرایط اجتماعی روزگار او برای خوانندة ناآشنا با این چهرة ادبی عرضه کند. بدینمنظور نخست شرایط سیاسی و اجتماعی ایران پس از انقلاب مشروطه را بررسی میکند. در آن هنگام عشقی نوجوان 14 سالهای بود که همگام با تحولات سیاسی و اجتماعی آن روز به 20 سالگی میرسد. در فاصلة 20 تا 22 سالگی در استانبول، «چکامه جنگ»، نخستین اثر خود، را میسراید. عشقی مقارن با امضای قرارداد 1919 به ایران بازمیگردد و قصیدة «به نام عشق وطن» و «اتاق انتظار مرگ» را میسراید. نگارنده در ادامه، «اپرای رستاخیز شهریاران ایران» و سایر نمایشنامههای عشقی را بررسی و آنگاه هجویة معروف او علیه مصوبات مجلس چهارم شورا و خطابیههای تندش به قومالسلطنه را مطرح میکند. در ادامه چشماندازی از ادبیات مشروطه در سایة بررسی «سه تابلوی مریم»، عشقی را عرضه و در پایان مبارزات قلمی او علیه جمهوری رضاخانی در روزنامة «قرن بیستم» را ارزیابی مینماید.