فقه و عرف
عرف / عرف (فقه)
اهمیت عرف و قواعد عرفی، در نظامهای حقوقی بر کسی پوشیده نیست. نظامهای حقوقی، همه در محیط عرف شکل گرفته و به مدد اندیشهها و نظریههای فلسفی ـ حقوقی رشد و توسعه یافتهاند. هرچند وجود تطوراتی چون روی آوران به قوانین نوشته در برخی نظامهای حقوقی از اهمیت عرف کاسته، اما هنوز هم باقیماندة آن گسترده و با اهمیت است. نظامهای حقوقی ـ فقهی اسلام نیز از این امر برکنار نمانده است. نقش عرف، در نظام حقوقی اسلام چه در مقام استنباط احکام و چه در مقام تطبیق و اجرای قواعد، بسی والا و ارزنده است. در این میان آنچه اهمیت دارد، کاویدن مرزهای دقیق و کاربردهای ظریف عرف و زدودن برخی برداشتهای ناروا از کاربرد عرف است. پژوهش حاضر کاری از گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی است که به منظور بررسی رابطة عرف با شریعت و نقش آن در استنباط احکام به نگارش درآمده است.