مرآه الحرمین (سفرنامه مکه)
کتاب "مرآت الحرمین" نوشته "ایوب صبری پاشا" از فضلا و صاحب منصبان دولت عثمانی است. وی زمانی امیرالامراء و در پایان عمر رئیس محاسبات دایره بحریه عثمانی بود. کتاب "مرآه الحرمین" در پنج جلد درباره تاریخ مکه و مدینه، به زبان ترکی عثمانی تالیف شده است. اما تنها دو جلد آن که مشتمل بر تاریخ "مکه" است در سال 1308 هـ ق به اهتمام میرزا عبدالرسول منشی، از مترجمان دارالترجمه ناصری، به فارسی برگردانده شده است. کتاب حاضر تصحیح دو جلد ترجمه فارسی کتاب است. کتاب از سه "وجهه" (بخش) تشکیل شده است. "وجهه اول" حاوی این مطالب است: موقعیت جغرافیایی مکه، وضعیت بناهای معظم آنجا، شکل خانههای اهالی مکه، آب و هوا، گیاهان خواص دارویی یا مضرات آنها، بیماریهای رایج در حجاز، چگونگی ساخت کعبه، فضایل کعبه، چگونگی و ویژگیهای زندگی مردم در مکه. مطالب این بخش با روایات مختلف همراه است. در "وجهه دوم" با استناد به روایات و منابع متعدد از تاریخچه تاسیس و ساخت اولیه "کعبه" و تغییرات بازسازیهای آن در طول تاریخ سخن رفته است. "وجهه سوم" درباره گسترش و توسعه حرم مطهر کعبه در مرحله نخست است. کتاب با نمایه اسامی به پایان میرسد.