تربیت: به همراه دارالفنون نخستین نظامنامهی مدرسه ایرانیان
کاشانی، تقیبنمحمدهاشم، 1319 - 1256 ق - سرگذشتنامه
در کتاب حاضر، مؤلف ابتدا به زندگینامه، آثار و خدمات، تألیفها و ترجمههای «میرزا تقیخان کاشانی» و سپس به تشریح رساله تربیت ایشان پرداخته است. «میرزا تقیخان کاشانی» در این رساله با نقد سامانه آموزش مکتبخانهای و خشونت استادان و ستمگری آموزگاران، پیشنهاد اصلاح وضع پرورش، بهویژه برای اطفال را در چهار محور مطرح کرده است: بهسازی خط، بهسازی شیوه و برنامه آموزشی، توجه به رشد جسمانی و روانی کودکان و بهداشت محیط آموزشی، پایهریزی آموزشی. او از نخستین کسانی بود که از لزوم بنیانگذاری مهدکودک یا به گفته خودش «دارالامان» برای اطفال دو تا پنجساله سخن گفت. اندیشههای «میرزا تقی کاشانی» درباره بنیادگذاری کودکستان، آموزشگاههای شبانهروزی و بهرهگیری از ابزارهای دیداری و شنیداری در آموزشگاهها، بسیار جلوتر از زمان خود بود.