ترانههای بیهنگام: نگاهی به حاشیه و متن شعرهای تقدیمی احمد شاملو
شعر فارسی - قرن 14
شعرهای تقدیمی در شعر فارسی ریشهای طولانی دارد. یعنی از آغاز شعر دری و با ظهور رودکی، شعرهای تقدیمی از هر نوع اعم از مدیحه، مرثیه، اخوانیه، هجو، مطایبه و نقیضه بوده و تا زمان معاصر، همچنان ادامه دارد. غیر از شعرهای مدحی که به قصد تکدی و دریافت صله سروده شده و بیتردید آکنده از دروغ و به دور از صمیمیت و اعتقاد واقعی شاعران ساخته شده است میتوان از شعرهایی یاد کرد که شاعران به دوستان و دشمنان خویش و تنها به فرمان دل و از سر عواطف درونی خویش تقدیم کردهاند. این دست شعرها ویژگیهایی دارد که میتوان آنها را مورد بررسی و نقد قرار داد. از جمله این که بدون چشمداشت و سفارش سروده شده است و به دلیل داشتن عواطف شدید، میتواند بیانگر عواطف و احساسات درونی و راستین شاعر باشد. از سرایندگان این نوع شعر میتوان احمد شاملو ـ شاعر معاصر ـ را نام برد که در شعرهای تقدیمی خویش همواره پربارترین و روشنترین واژهها و معناها را نثار مردان برگزیدهی روزگار خویش کرده است. این شعرها از جمله شعرهای قوی و به کمال اوست و از این رو بازخوانی شعرهای او از این زاویه، آینهای روشن در برابر ذهن خواننده قرار میدهد. نوشتار حاضر به بررسی شعرهای تقدیمی احمد شاملو به دو شیوهی کتابخانهای و میدانی اختصاص یافته است.