تفسیر به رأی
تفسیر به رای / تفسیر - فن / تاویل
قرآن کریم مهمترین و مستندترین متن ادبیات عرب است که قرنها مورد بحث علمای مختلف بوده و تاکنون صدها جلد کتاب لغت، صرف و نحو، معانی، بیان و بدیع بر اساس محوریت قرآن تالیف یافته است. از سوی دیگر جایگاه این کتاب عظیم در ساختار جامعهی اسلامی سبب مراجعهی میلیاردها انسان عالم و عامی شده و به همین دلیل تلاش فراوانی در راه ترجمه، تفسیر و برداشتهای گوناگون از این کتاب شده است. علمای متمسک به قرآن کریم در راه تفسیر و استنباط از این کتاب مقدس قایل به محدودیتهایی شدهاند، به طوری که میتوان گفت راه را بر هرگونه تفسیر و تاویل بستهاند. "تفسیر به رای" یکی از همین روشهای تفسیری است که دارای موافقان و مخالفانی با ادلهی خاص و انگیزههای ویژهی خود است. در این راستا، در کتاب حاضر به جایگاه تفسیر قرآن، ادلهی مجوزین و مانعین از تفسیر، خصوصا تفسیر به رای، و معانی گوناگون آن، اقوال علما در باب تفسیر به رای، مفهوم آن و نمونههای آن در اقوال علمای علم کلام، متصوفه، فلاسفه و مکاتب معاصر پرداخته شده است. همچنین مطالبی دربارهی موافقان و مخالفان تفسیر به رای بر اساس آیات، روایات و شواهد تاریخی و فرق بین تفسیر به رای و تفسیر عقلی و اجتهادی (مجاز) بیان شده است.