دائرهالمعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام "از آغاز تا 250 هجری"
کشورهای اسلامی - سرگذشتنامه / کشورهای اسلامی - تاریخ - سالشمار
کتاب حاضر، فهرست رویدادهای تاریخ اسلام است که به ترتیب سیر زمانی از سال اول هجرت پیامبر(ص) تا سال 250 ه.ق. (622 تا 865 م.) تنظیم شده و مهمترین رویدادهای سیاسی، اقتصادی، نظامی، و عمرانی را دربر میگیرد. در ابتدا، مقدمهای کلان دربارهی سیر حوادث دو و نیم قرن نخست هجری آمده که با اشارهای به حوادث سدهی پیش از هجرت و وضعیت جامعهی عرب قبل از اسلام آغاز میشود و با رویدادهای عصر پیامبر(ص) ادامه مییابد. آنگاه به مسئلهی خلافت، خلفای راشدین، دوران خلافت امویان و عباسیان، به ویژه قیامهای این دوران و پیامدهای آنها توجه شده و به ارزیابی عملکرد حکومتهای یاد شده و ویژگیها و مشکلات آنها پرداخته شده است. پس از مقدمه، در بخش اصلی، وقایع هر سال هجری در بخشی جداگانه آمده و میان حوادث تاریخی، سیاسی، اجتماعی، عمرانی و وقایع نظامی ـ غزوهها، جنگها، کشورگشاییها و شورشها ـ تفاوت نهاده شده و نیز در آن، از بزرگان زن و مرد درگذشتهی هر سال و از خلفا، امرا، رهبران، قهرمانان جنگها و فتوحات، نیز از فقها، محدثان، قراء و متکلمان و از نویسندگان، شعرا، حکما، پزشکان، مهندسان، اخترشناسان، سخن به میان آمده است. پینوشتها و یادداشتهای هر بخش در پایان توضیحات مربوط به هر سال آمده است. در پایان کتاب نمودار نسبنامهها، فهرست توضیحی شهرها و اماکن جغرافیایی و نمایهی اسامی درج شده است. در کتاب خاطرنشان شده جلد دوم این اثر که رویدادهای سالهای 250 تا 500 هجری قمری را شامل میشود نیز در دست ترجمه است.