گفتوگوهای مطبوعاتی مارکس، انگلس و لنین
لنین، ولادیمیرایلیچ، 1870 - 1924 م. - مصاحبهها / مارکس، کارل، 1818 - 1883م. - مصاحبهها / انگلس، فریدریش، 1895 - 1820م. - مصاحبهها
مصاحبههای مطبوعاتی مارکس، انگلس و لنین که برای نخستینبار در ایران به چاپ میرسد، از چند نظر جالب توجه است: نخست آن که این مصاحبهها جدا از آن که چندبعدی بودن این افراد را نشان میدهد، حاکی از آن است که آنها دربارة مسایل و رویدادهای دورة خود چگونه میاندیشیدند و چه راهحلهایی ارائه میکردند و تا چه اندازه به افکار عمومی دقت و توجه داشتند؛ و دوم، خواننده با خواندن این مصاحبهها به نوعی با عصر آنها و به ویژه سئوالاتی که اذهان نخبگان و طبقة متوسط وقت را در خصوص مکتب مارکس به چالش کشیده بود، آشنا میکند. این مصاحبهها در واقع، سه عصر متفاوت را به تصویر میکشد. در زمان مارکس آنچه جلب توجه میکرد و قدرتهای وقت از آن نگران بودند، جامعة بینالملل یا «انترناسیونال» بود. در زمان انگلس، اسلحة مبارزه با سرمایهداری نه تفنگ، که انتخابات بود. زمان لنین نیز، فرق داشت. او در حین جنگ جهانی اول، توانست حکومت تزاری روسیه را سرنگون کند و حزب بلشویک را بر مسند قدرت بنشاند. تثبیت حکومت و صلح با کشورهای متخاصم از اهداف لنین در مصاحبهها است.