زبان: بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه (مجموعه مقالات)
انسان در رویارویی با این جهان بیکران، قادر به درک آن به صورت مجموعهای متصل و به هم پیوسته نیست. بنابراین دست به تقطیع جهان خود میزند. میتوان گفت که تقطیع اولین مرحلة زبانی کردن جهان است. به این ترتیب انسان جهان خود را پارهپاره میکند تا از طریق شناخت پارهها و سپس درک روابط بین پارهها، پی به ماهیت آن ببرد. تقطیع جهان دارای دو ویژگی عمده است: نخست این که اندازة قطعات چون مبتنی بر مرزبندیهای طبیعی نیست از جامعهای به جامعه دیگر و از زمانی به زمان دیگر متغیر است و دوم این که شناخت ویژگیهای هر قطعه با توجه به نوع ارتباط و میزان تواناییهای انسان در کشف ماهیت آنها در طول تاریخ یکسان نمیماند. بنابراین شکستن جهان به مفاهیمی که دارای مرز و ویژگیهای مشخصکنندة هر مفهوم است یکی از دو راه درک است, ولی ادراک تنها از راه تجربة مفاهیم حاصل نمیگردد، بلکه انسان جهان را از طریق درک ارتباط بین مفاهیم در قالب قضایا نیز استنتاج میکند. در این کتاب مجموع 13 مقاله دربارة زبانشناسی با این عناوین گرد آمده است: «توانش زبانی»، «رفتار غیرکلامی»، «نگاهی تازه به گویششناسی»، «زبانشناسی تاریخی و چشمانداز آیندة آن»، «تغییر زبان در زمان و مکان»، «پارهای ویژگیهای جامعهشناختی زبان فارسی»، «الگوهای متغیرها در فارسی تهران»، «گونههای احترام، سلطه و همبستگی در زبان فارسی»، «گسترش زبان بر پایة طبقه اجتماعی، در کودکان دبستانی»، «یادگیری زبان از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی»، «مروری بر دیدگاهها و شیوههای عصبشناسی زبان و اختلالات زبانی منطق فازی و معنای واژه»، «فضاهای نظامدار، الگویی مناسب برای تحلیل زبان به عنوان پدیدهای پویا».