قائممقام فراهانی
قائممقام، ابوالقاسمبنعیسی، 1251 - 1193 ق. / ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق.
در این کتاب طی شش فصل، با اشاره به اوضاع ایران در دوران قاجار، زندگی و نقش میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بررسی و تبیین شده است. فصل اول مروری است بر زندگی قائم مقام مشتمل بر تولد، تحصیلات، خانواده و ویژگیهای شخصیتی قائم مقام. در فصل دوم عملکرد قائم مقام در زمان فتحعلی شاه و عباس میرزا، به ویژه در جنگهای ایران و روس و معاهدات گلستان و ترکمانچای بررسی شده است. فصل سوم به بررسی دیدگاه و عملکرد سیاست خارجی قائم مقام اختصاص دارد. فصل چهارم درباره دوران صدارت قائم مقام است. در فصل پنجم از اقدامات مهم و برجسته قائم مقام سخن رفته که عبارتاند از: به قدرت رساندن محمدشاه، تربیت امیرکبیر، رسیدگی به وضع امور مالی، سازماندهی وضع سپاه، تعدیل خواستههای روس در معاهده ترکمانچای، پایان دادن به اعتراض روسها در ماجرای قتل گریبایدوف، توجه به فرهنگ و ادب، آثار ادبی قائم مقام، منشات قائم مقام، اشعار قائم مقام. آخرین فصل کتاب درباره سرانجام قائم مقام است که طی آن از علل عزل وی از صدارت، رساله شکواییه، شهادت قائم مقام و خاندان او بعد از مرگ سخن میرود. در پایان فهرست منابع آمده است.