فلسفه قانونگذاری در اسلام
یکی از حقیقتهای ثابت تاریخ این است که پدیدههای زندگی اجتماعی با تغییر زمان و مکان، دستخوش تنوع و تغییر هستند و قوانین مدنی و شریعتهای اجتماعی نیز از جمله مظاهر حیات اجتماعی محسوب میشوند و از حرکت زمان و تغییر محیط تاثیر میپذیرند. به همین دلیل، علل دگرگونی قوانین در اختلاف عصر و گوناگونی عادتها و تقلیدها و خوشیها و ناخوشیهای مخصوص امتها و ملتها است. اما قوانین مختلف، نظر به عللی که هستهی مرکزی آنها به شمار میروند و نظر به سببهای وجودی خود به دلایل بسیاری با یکدیگر نزدیکاند و از این رو هرگاه به تطبیق و مقایسهی این شرایع بپردازیم، یک سلسله وجوه اشتراک در عین تباین درآنها دیده میشود. تبیین وجود اختلاف و اشتراک قوانین، اعم از قدیم و جدید، نیز بررسی امر قانونگذاری اسلامی بر وفق مذاهب گوناگون مطالب کتاب حاضر را تشکیل میدهد.