مسلمانان در بستر تاریخ
تمدن اسلامی / مسلمانان - تاریخ / فرهنگ اسلامی
در این کتاب، طی هشت بخش، دستاوردهای سیاسی، فکری، فلسفی، آموزشی، مادی، علمی، هنری و ادبی تمدن اسلامی به اختصار معرفی میشود .بخش اول با اشارهای به چگونگی ظهور اسلام آغاز میشود و در پی آن، عوامل و زمینههای گسترش سریع اسلام در سرزمینهای دیگر ذکر میگردد .بخش دوم که به معرفی "تشکیلات حکومتی " مسلمانان اختصاص یافته، شامل این مباحث است :مراکز حکومت، نیروهای مسلح، وزارت و وزیران، اعزام حاکم به ولایات، مسئله قضاوت، شهرسازی و شهرداری، روابط خارجی، صنعت و کشاورزی، در بخش سوم با عنوان "درگیریهای فکری و عقیدتی "از عوامل پیدایش اختلافات فکری و روشهای متفاوت در تبیین عقاید و احکام سخن میرود .بخش چهارم به "فلسفه و فلاسفه "اختصاص یافته، طی آن مکتبهای گوناگون فلسفی معرفی میشود ;همچنین مولف با اشاره به ادوار فلسفه در اسلام، ارتباط داستانهای تمثیلی با فلاسفه اسلامی را نمایان میسازد .بخش پنجم درباره مسائل آموزشی، مراکز آموزشی، نحوه آموزش و اهمیت آموزش در اسلام است .در بخش ششم با دستاوردهای مسلمانان در زمینه علوم مختلف مادی آشنا میشویم که از آن جملهاند :پزشکی، فیزیک، مکانیک، شیمی، علوم ریاضی، نجوم و هیئت، تاریخ و جغرافیا .بخش هفتم به بحث درباره علوم اسلامی اختصاص یافته که شامل تفسیر و علوم قرآنی، فقه و اصول فقه حدیث و حدیث شناسی، کلام و عقاید است .آخرین فصل دستاوردهای مسلمانان در عرصه "ادبیات و هنر "را معرفی میکند که مشتمل بر حوزههای ادبیات، مقامه نویسی، نثر فنی و سجع در ادبیات، نقد ادبی، مراکز ادبی کوفه و بصره، لغت نویسی و هنر است .کتاب با فهرست اعلام به پایان میرسد .