گفتمان روایی: رسالهای در روش تحلیل
پروست، مارسل، 1922 - 1871 م. در جستجوی زمان از دست رفته / گفتمان روایی
روایتگری به شیوه «پروست»، نویسنده رمان «در جستوجوی زمان ازدسترفته»، طیفی است که نمیتوان به اجزا تقلیلاش داد و این بارزترین مشخصه روایتگری اوست. جستوجو، مثل هر اثر یا هر اندامواره دیگر از عناصر محیطی یا فرافردی ساختهشده و این عناصر که با تلفیقی خاص کنار هم چیده شده، مجموعه بینظیری ایجاد کرده است. در اینجا تحلیل از کل به جزء نیست، بلکه از جزء به کل است. به بیان دیگر، تحلیل از جستوجوی قیاسناپذیر به جانب عناصر عمومی و جریان رایجی است که آن را «زمانپریشی»، «کانون روایت»، «فزونی اطلاعات»، «تکرار»، «بازگشت زمانی» و... مینامد. در این نوشتار با روش تحلیل سروکار دارید. نویسنده با کاوش در موارد خاص، موارد مطلق را یافته و همین که نظریه را به خدمت نقد درآورده بهرغم میل خود، نقد را در خدمت نظریه قرار داده است. این ناسازواری از ویژگیهای هر بوطیقا و هر عملِ دانش است که همواره میان دو کلیشه گریزناپذیر (اهداف خاص و دانش عام) شقه میشود. این حقیقت که قاعده عام از دل موارد خاص برمیآید همواره حقیقتی رایج و جذاب بوده است. مشخصه روایتگری پروست، تجزیهناپذیری آن است و آنچه در این کتاب در باب تحلیل این مشخصه آمده است قابلیت مقایسه، تطبیق و ایجاد دورنما را دارد.