مقدمهای بر شامانیسم (دین ابتدایی ترکان باستان)
شمنیسم
طبق باور «شامانیستی»، دنیا از سه بخش «آسمان»، «روی زمین» و «زیرِ زمین» تشکیل شده است. در باور ترکان آلتای «دنیای روشنایی» یا عالم بالا یا همان آسمان را «تانری اولگن» و روحهای پاک مربوط به وی اداره میکنند. روی زمین و یا «دنیای میانه» در سیطره انسانهاست. دنیای زیرِ زمین یا «دنیای پست» را نیز «تانری ارلیک» و روحهای شر مرتبط با وی اداره میکنند. شامانهایی که با روحهای پاک در ارتباط بوده و اعمال نیک انجام میدهند را «آق شامان» (شامان سفید) و آنهایی که با روحهای شر گفتوگو کرده و در خدمت ارلیک هستند را «قارا شامان» (شامان سیاه) مینامند. دین ترکان قدیمی نیز «شامانیزم» بود. این شامانیزم مراحل ابتدایی شامانیزم در بین یاقوتها و آلتاییها را پشت سر نهاده و رشد یافته است. باورها و اعتقادات آنهایی که با شکار و کشاورزی اولیه در محیطی کوچک زندگی میکردند با ملتهایی که از دیوار چین تا بیزانس را در سلطه داشته و امپراتوریها بنا نهادهاند، یکی نمانده است. این کتاب، سرآغازی است کوتاه که گستردگی و تنوع شامانیسم را در بسیاری از مظاهر عمومی سحرآمیز آن نشان میدهد.