نشان آدمیت در آثار سنایی (با تکیه بر حدیقه و مثنویها) و گزیده حدیقه
سنایی، مجدودبنآدم، 473؟ - 525؟ ق. حدیقه الحقیقه و شریع الطریقه / سنایی، مجدودبنآدم، 473؟ - 525؟ ق. حدیقه الحقیقه و شریع الطریقه - نقد و تفسیر / سنایی، مجدودبنآدم، 473؟ - 525؟ ق. - آثار
حیکم سنایی غزنوی طبق آثارش (حدیثه الحقیقه و دیگر مثنویها) علاوه بر داشتن چهرة برجستة عرفانی، یک روانشناس و مردمشناس مجرب و واقع بین در قرن ششم هجری به شمار میآید. وی در نگاههای اجتماعی و روانشناسی خود، نسبت به انسان و گروههای مختلف جامعه، راه اعتدال و واقعبینی را حفظ میکند و آنجا که انسان یا گروه انسانی را مطابق موازین اجتماعی و اخلاقی میبیند، نسبت به آنها نظری مساعد دارد. همچنین نسبت به کسانی که هنجارهای جامعه و اصول اخلاقی را رعایت نمیکنند، نظری منفی و بدبنیانه دارد. نویسندگان در کتاب حاضر پس از ذکر کلیات، به بررسی و مطالعة گروههای انسانی عصر سنایی از حیث اجتماعی و انتقادی پرداختهاند تا مشخص شود چه گروههایی به چه دلایلی مورد قبول جامعه از جمله سنایی بوده و کدام دستهها با چه دلایلی مورد خدمت و انتقاد قرار گرفتهاند. پس از آن ضمن اشاره به اهمیت و اصالت آدمی، به ویژگیهای اخلاقی انسان در آثار مورد نظر سنایی پرداخته شده است تا مشخص شود که سنایی کدام مولفهها را به عنوان مهمترین ویژگیهای اخلاقی یک انسان در نظر داشته است. ویژگیهای عرفانی سالک و ویژگیهای دینی انسان در مثنویهای سنایی از دیگر بخشهای این پژوهش هستند.