عدالت و عقلانیت در فقه و حقوق
فقه - فلسفه / عقلگرایی (اسلام) / عقلگرایی / عدالت (اسلام) / عدالت / جهانی شدن - جنبههای مذهبی - اسلام / حسن و قبح
"فقه"، نوعی علم، آگاهی و فهمیدن است. فقه در لغت به معنای فهم دقیق مسائل نظری است. احکام فقهی با نظام حقوقی اسلامی، نظام دینی و اجتماعی است، چون مبنای اصلی، آن کتاب و سنت معصومان (ع) است. همچنین اجتماعی است، چون یکی از اهداف عمده و اساسی نظام فقهی اسلام، تامین سعادت اجتماع و ایجاد نظم در روابط زندگی جمعی و مشترک انسانها است. کتاب حاضر از پنج بخش تشکیل شده است. در بخش نخست به کلیات، تعاریف و پدیدهی "جهانی شدن" و آثار آن، نسبت به دین و جهانی شدن، جهان شمولی اسلام و مسالهی خاتمیت پرداخته شده است. در بخش دوم "فقه و عقل" به بحث گذاشته شده که طی آن به چیستی عقل در قرآن و روایات، در قلمروی فقه و اصول فقه، تاریخ تطور مفهوم عقل، تقسیمات عقل، قاعدهی ملازمه، تاریخ قاعده، معنی عقل و حکم در قاعدهی ملازمه، دیدگاه مخالفان قاعده و... اشاره گردیده است. در بخش سوم مبحث "بناء عقل" مطرح شده که مباحثی چون نسبت عقل و بناء عقلا، اقسام و قلمروی آن، بناء عقلا و سیرههای متشرعه و... را دربرمیگیرد. در فصل چهارم، مبحث عقلانیت بررسی شده، که طی آن به مفاهیم عقلانیت، اقسام عقلانیت، اصول عقلانیت لیبرال، عقلانیت اسلامی، اصول عقلانیت اسلامی، فقه و عقلانیت، مصلحت و عقلانیت و... پرداخته شده است. فصل پنجم به مبحث مهم عدالت تحت عنوانهای تطور مفهوم عدالت، عدالت در سنت هابزی، در سنت کانتی، عدالت در سوسیالیزم و عدالت در اندیشهی فلاسفهی قرن بیستم، عدالت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی، عدالت اقتصادی، چیستی حق، عدالت به مثابهی "قاعدهی فقهی" و گرایشهای مختلف در میان اندیشمندان اسلامی اختصاص داده شده است.